Η άφιξή τους σηµατοδοτεί τη φρονιµάδα, αλλά στο µυαλό των περισσότερων οι φρονιµίτες είναι συνώνυµοι µε τον έντονο πόνο και την αναπόφευκτη επίσκεψη στον ειδικό.

Μας είναι απαραίτητοι;

Οι τρίτοι γοµφίοι ή σωφρονιστήρες (επειδή συνδέονται με την ενηλικίωση), γνωστοί µε το όνοµα φρονιµίτες, είναι τα τελευταία δόντια που εµφανίζονται στο στόµα στο πίσω σηµείο της κάθε πλευράς της πάνω και της κάτω γνάθου στην ηλικία των 17 µε 18 ετών περίπου. Στατιστικά είναι τα δόντια που βγαίνουν στο στόµα µε τις µεγαλύτερες και περισσότερες ανωµαλίες και στο σχήµα, και στις διαστάσεις, και στη θέση τους. Υπάρχουν ορισµένες περιπτώσεις που οι φρονιµίτες µπορούν να αποβούν ιδιαίτερα χρήσιµα δόντια, όπως στην προσθετική σαν στήριγµα, στην ορθοδοντική για να µπουν δακτύλιοι και να στηριχθεί το σύρµα και επίσης σαν «υποκατάστατα» των δεύτερων γοµφίων, αν αυτοί λείπουν ή αν έχει γίνει η εξαγωγή τους, όπου οι φρονιµίτες µπορεί να µετακινηθούν στη θέση αυτών ορθοδοντικά.

Αν αφαιρέσουµε τον πάνω φρονιµίτη, πρέπει να αφαιρέσουµε και τον αντίστοιχο κάτω;

Συνήθως ναι, διότι αν υπάρχει κενό κάτω ή πάνω από ένα φρονιµίτη, τότε το δόντι που παραµένει τείνει να βγει πολύ έξω, να υπερανατείλει γιατί δεν έχει πού να ακουµπήσει, µε αποτέλεσµα να ενοχλεί τα ούλα ή να δηµιουργεί προβλήµατα στα παρακείµενα δόντια.

Πρέπει να τους αφαιρέσουµε είτε µας ενοχλούν είτε όχι;

Οι φρονιµίτες είτε δεν ανατείλουν (έγκλειστοι) είτε βγουν µερικώς (ηµι-έγκλειστοι) δεν αφαιρούνται αν δεν συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος. Θα πρέπει να γίνει ακτινογραφικός και ορθοδοντικός έλεγχος και κυρίως κλινική εξέταση και, αν δεν διαπιστωθεί φλεγµονή ή απορρόφηση ριζών των διπλανών δοντιών (καµιά φορά βγαίνουν πλάγια και απορροφούν τις ρίζες των διπλανών τους δοντιών απειλώντας την υγεία τους) ή ορθοδοντικοί λόγοι, τότε δεν γίνεται εξαγωγή.

Ποιοι δηµιουργούν συνήθως µεγαλύτερο πρόβληµα, οι έγκλειστοι ή οι ηµι-έγκλειστοι;

∆εν υπάρχει στατιστικά κάποια διαφορά. Οι ηµι-έγκλειστοι όµως πολλές φορές λόγω της θέσης τους, που δεν βοηθά στο σωστό καθάρισµα µε την οδοντόβουρτσα, δηµιουργούν φλεγµονές πιο εύκολα. Οι επανειληµµένες εξάρσεις φλεγµονών µπορεί να κρίνουν και την εξαγωγή τους.

Μετά ή πριν από την εξαγωγή τους πρέπει να ακολουθούµε φαρµακευτική αγωγή;

Εξαρτάται από τη δυσκολία της εξαγωγής. Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν χρειάζεται ούτε παυσίπονο κι αυτό συνήθως συµβαίνει µε τους φρονιµίτες της άνω γνάθου. Αν η εξαγωγή τους παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία ή αν η γενικότερη υγεία του ανθρώπου που θα του γίνει εξαγωγή δεν είναι καλή, τότε θα πρέπει να προηγείται ή και να ακολουθεί φαρµακευτική αγωγή.